Bruine bladrand wijst op uitdroging
Uitdroging van bomen of planten is niet enkel een probleem dat zich voordoet in de zomer. Er is de laatste tijd bijzonder weinig regen gevallen en dus is dit artikel over de invloed van droogte op bomen en struiken meer dan gepast. Maar voor bomen en struiken maakt het weinig verschil of ze uitdrogen door tekort of overmaat aan water.
Als bomen of struiken doodgaan is dit vaak een gevolg van uitdrogen, zij het direct of indirect. Er wordt dan te weinig water opgenomen waardoor de levensprocessen van de boom of struik verstoord worden. Iedere boom of struik heeft zo zijn eigen overlevingsstrategie om een droogte periode te overleven. Er zijn bomen die hun bladeren afwerpen waar andere dan weer de huidmondjes in het blad afsluiten. Wat het ook is, bij droogte nemen de levensprocessen in boom of struik af en gaat hij in ruststand. Blijft de droogte te lang aanhouden dan kan de plant helemaal uitdrogen.
Uitdrogen door te veel water?!
In een periode van droogte komt het ook voor dat bomen en struiken té veel water krijgen. In ruststand wordt er nog weinig water verdampt omdat het metabolisme vertraagd. Dat houdt ook in dat de wortels geen water meer opnemen. Dit is het geval bij extreem warm weer. Als je dan vaak veel water geeft dreigt het probleem dat de bodem te nat wordt. De combinatie van verminder verbruiken en een verhoogde gift van water zorgt ervoor dat daardoor de zuurstof uit de grond rond de wortels verdreven wordt. Daardoor dat de boom of struik uitdroogt door een tekort aan zuurstof, het gevolg van te veel water… . Of eigenlijk moet ik zeggen stikken, want het is het tekort aan zuurstof die hier de boosdoener is.
Bij net geplante of verplante bomen of struiken is het probleem van uitdroging natuurlijk het grootst. Doordat zij nog te weinig wortels hebben is de opnamecapaciteit te klein. Daarom gaat een jonge boom direct in ruststand bij gebrek aan water. Het is dan ook nodig om nieuw aangeplante bomen of struiken regelmatig extra water te geven. Vaker dan degene die er al vele jaren staan. Je kan dat het best doen door af en toe een flinke hoeveelheid water te geven, bvb 1 x per week. Beter dan dagelijks een kleinere hoeveelheid. Want zo worden de wortels weer lui, en dat wil je niet. Hoeveel en wanneer hangt van veel factoren af, er kan hierover geen algemene richtlijn gegeven worden. De omvang van de boom of struik, soort grond, toestand van je grond, …, allemaal zaken die hier een rol in spelen. Wil je gericht advies hierover dan neem je beter contact met mij.
Haarwortels spelen een cruciale rol
Al het benodigde water wordt via de fijnste wortels – de haarwortels – opgenomen. Dus als deze uitdrogen, en dat gaat snel, moet de plant eerst nieuwe wortels aanmaken voordat het water weer kan opgenomen worden. De boom gaat hiermee door tot hij geen energie meer heeft om nog wortels aan te maken en dan is het te laat om nog iets te doen. Dit geldt voor alle aangeplante bomen of struiken.
In de natuur werkt het anders
Door zaad, via wortelopschot of afleggers komen bomen en struiken tot ontwikkeling in de vrije natuur. Daar komen jonge kiemplanten enkel tot ontwikkeling als zij direct een symbiose aangaan met de Mycorrhiza (d.i. een samenlevingsvorm van schimmels en planten via hun wortels). Het is dan ook zeker verstandig om die mycorrhizasporen aan te brengen bij het planten. Hun schimmeldraden kunnen zelfs de fijnste waterdeeltjes in grond opnemen en aan de fijne boomwortels afgeven. Die opnamewortels kunnen alleen maar water opnemen door osmose (drukverschillen). Bij te weinig water kunnen die worteltjes hun werk niet verrichten. In de natuur kunnen die extremen opgevangen worden. De mycorrhizae bij de wortels zijn de beste stress beheerders van de planten, zij helpen om grote variaties in temperatuur, bodemgesteldheid en dus ook uitdroging op te vangen.
Hoe geef je water, hoe hou je de bodem vochtig?
- Bedek de bodem om verdamping en dus uitdroging te vermijden. Dat kan met houtschors, houtsnippers maar ook met karton. Verzamel wat (bruine, zonder opdruk) kartonnen dozen, verwijder stickers en plakband, en leg een laag over het volledige wortelgestel.
- Je kan organische stof aan de grond toevoegen. Organische stof houdt goed water immers veel beter vast. Water wordt als een soort magneet door de gronddeeltjes aangetrokken. Een nadeel van de organische stof is dat als het extreem droog wordt de samenstelling verandert en dat de grond eerder waterafstotend wordt. Maw, als de grond extreem droog wordt veranderen de eigenschappen en wordt de grond waterafstotend. Het ziet er precies uit alsof de grond vettig is. Denk maar aan het plantje op de vensterbank dat al veel te lang geen water krijgt en waar het water niet wil indringen.
Om dit probleem op te lossen kan je een uitvloeier aan het water toevoegen zoals bvb compo kick wetting agent. Een andere optie is een druppeltje ecologisch afwasmiddel in het water doen, dat breekt de oppervlaktespanning van het water en wordt daardoor beter in de grond opgenomen. Dit zijn allemaal goede hulpmiddelen om planten te helpen om goed in de groei te komen zonder ze alle dagen water te moeten geven.
Hoe geef je op een correcte manier water aan je planten?
- Bevloeien is altijd beter dan besproeien. De bladeren hoeven niet nat te worden, de wortels daarentegen wel.
- Zet een rand rond het wortelgestel (zo groot als de omtrek van de kruin) zodat het water dat je geeft, ter plekke blijft. Dan krijgt het de tijd om in de grond te trekken.
- dat kan met door met aarde een boordje te maken
- of mbh ecolat of ander materiaal een rand te maken
- Sproei of begiet niet in de zon, sowieso ’s ochtends heel vroeg of ’s avonds laat. Overdag sproeien heeft niet zo’n zin, omdat er dan meer water verdampt in de lucht, dan er water de grond in gaat.