Op donderdag kreeg ik een telefoontje van herman laneau, journalist voor het nieuwsblad. Hij was op zoek naar een echte boomdokter. Na een vruchteloze zoektocht besloot Herman om het wereldwijde web maar in te schakelen. Het is blijkbaar niet eenvoudig om een boomdeskundige te pakken te krijgen die meer weet over bomen dan hoe hij ze moet snoeien, aldus Dhr. Laneau. Of je moet de mosterd uit Nederland halen maar een beetje chauvinisme kan geen kwaad, daar ben ik het alvast mee eens.
Er doet zich namelijk een eigenaardig fenomeen voor op de markt van Sint Lievens Houtem. De paardenkastanjes staan namelijk in bloei en dat begin september … . Mijnheer Laneau vertelt mij dat er de wildste verhalen de ronde doen. De bomen lijken hun seizoenenpatroon te hebben doorbroken: de bladeren zijn de voorbije weken al gevallen en nu is de lentebloei gestart: witte kaarsvormige bloemen en frisse lenteblaadjes steken de kop op aan de kale takken. ‘Misschien heeft het te maken met de donkere zomer die ze als een winterperiode hebben geïnterpreteerd waardoor de bomen denken dat het nu lente wordt?’ filosoferen de Houtemnaars. En daar zit misschien wel waarheid is, wie zal het zeggen. Maar in het geval van deze kastanjes is er toch iets anders aan de hand.
Het antwoord op dit vraagstuk moet niet al te ver gezocht worden en er komt al zeker geen hocus pocus aan te pas. Het natuurlijk verdedigingsmechanisme van de kastanjes is hier namelijk aan het werk. De bomen in Sint Lievens Houtem zijn paardenkastanjes en dus geen tamme kastanjes. De paardenkastanje of Aesculus hippocastanum heeft al jaren te kampen met een zeer hardnekkige plaag die enkel en alleen bij de paardenkastanje voorkomt: De (paarde) kastanjemineermot (cameraria ohridella). Bij een aantasting van deze mineermot worden delen van de bladeren van de boom, bruin. Er kan hierdoor niet meer aan fotosynthese gedaan worden waar de bladeren bruin zijn. Bijgevolg kan er geen suiker meer worden aangemaakt in het blad van de boom. Een groot probleem voor de kastanje want het is een deel van zijn voeding voor het wortelgestel. Terwijl de paardenkastanje het met alsmaar minder voedsel moet zien te redden wordt de aantasting groter en groter. Doorheen de zomer zijn er drie generaties aan mineermotten die zich ontpoppen en de boom verder aantasten.
Op zeker ogenblik maakt de boom de kosten-baten rekening. Als de aantasting zo groot wordt dat hij niet meer optimaal kan groeien, dan is het tijd voor drastische maatregelen. Hij schudt gewoon alle bladeren van zich af tot ie volledig kaal is. Daardoor slaat hij twee vliegen in één klap.
- Hij is van alle mineermotten af die zich in en op zijn bladeren zitten
- Hij hoeft geen energie meer te stoppen in bladeren die toch niet meer renderen
En dus begint voor hem een nieuwe lente, in dit geval in september. Het is een zeer drastische maatregel die je niet vaak ziet bij bomen in onze contreien maar het is dus perfect mogelijk. Bomen (en andere planten) zijn perfect in staat om meerdere loofjaren te maken in 1 kalenderjaar.
Zo, dat was het weer voor deze week! Ik hoop dat je weer iets opstak van dit mooie verhaal en hopelijk kan ik de Houtemnaars een beetje geruststellen met mijn deskundige uitleg?
Tot Booms,
De Boomdokter, Bomen weten waarom! 🙂
Waardevolle bomen in Nederland