Snoeien, een kunst of niet? Deel I

Veel mensen vragen zich af wanneer ze nu best snoeien en hoe? Zaag ik een tak af langs de stam of laat ik nog 10 cm staan? Veel mensen halen vlug nog wat wondpasta in de plaatselijke Aveve of tuincenter. Hiermee strijken ze de zaagvlakken en hopen zo de boom te helpen bij de genezing van de wonden.

Het is niet zo eenvoudig om te weten wat de juiste methode is, welke zaag je het beste gebruikt of wanneer je best snoeit. De ene zegt dat je beter in de winter snoeit en de ander spreekt van de zomer?! Zogenaamde tuinboeken pakken uit met handleidingen over “hoe snoei je een … “ en meestal bulken ze van de fouten. Ook het internet doet zijn duit in het zakje als het over foute info gaat. Ik vraag mij steeds af, wie schrijft in godsnaam zoiets? Het is dus hoog tijd om de tuinier een beetje wijzer te maken.

Laat mij beginnen bij het begin en vertellen hoe je nu best een tak afzaagt en waarom. Later leg ik uit wat de beste periode is en wat de verschillen zijn tussen bijvoorbeeld zomersnoei, wintersnoei, jeugdsnoei, begeleidingssnoei, fruitsnoei, vormsnoei, onderhoudssnoei, … . kijk hier voor onze snoeikalender

Onthou vooral dit: snoeien is geen noodzaak voor de boom maar meestal een maatregel van de mens. Er zijn verschillende redenen om een boom te snoeien.

• Je snoeit de fruitboom om mooiere vruchten te krijgen. Het verdeelt ook beter de vruchtdracht zodat je ieder jaar een gelijke hoeveelheid vruchten krijgt.
• In de bosbouw snoeit men om een takvrije stam te bekomen en deze zo duur mogelijk te verkopen.
• In andere gevallen is vooral de standplaats van de boom bepalend voor eventuele snoei.
• Een hoogstam in je tuin ontdoe je maar wat graag van zijn dood hout als er regelmatig kinderen in de tuin spelen.
• De eik langs de kant van de weg word opgekroond tot een minimum hoogte van zes meter om vier meter doorrijhoogte te vrijwaren zodat vrachtwagens niet tegen de takken schuren.
• Op de kwekerij snoeien ze om een verkoopbaar product te krijgen met een rechte, stevige stam en een evenwichtige kroon.

De juiste snoeitechniek is van het grootste belang. Door verkeerd te zagen, veroorzaken we bastkanker, houtrot, en onnodig grote wonden.

Te dicht langs de stam zagen veroorzaakt schade aan de stam zelf en kan op termijn de structuur van de boom verzwakken.
Als je een stomp laat staan dan wordt het overgroeien met nieuw weefsel (callusweefsel) belemmerd.

Volgorde der bewerkingen:

1. Bepaal waar de tak finaal wordt afgezaagd: net voorbij de takkraag. De zaagsnede moet zuiver zijn en je mag geen schors losscheuren. Haal daarom het overtollige gewicht van de tak af. Zaag hiervoor eerst aan de onderzijde van de tak, op 10 à 20 cm van de stam weg, een zaagsnede van ongeveer ¼ de takdikte.
2. Zaag nu aan de bovenzijde de tak door, op een afstand van 5 à 10 cm voorbij de eerste zaagsnede. De eerste zaagsnede zal voorkomen dat de schors uitscheurt tot aan de stam. Dit veroorzaakt lelijke wonden die moeilijk dichtgroeien.
3. Zaag nu het stompje weg. Begin in de oksel, net voorbij de takkraag. De zaagsnede moet een hoek van ongeveer 90° hebben ten op zichte van de verwijderde tak. Blijf altijd buiten de (verdikte) takkraag.

In onderstaande video kan je zien hoe je een tak afzaagt op de juiste manier: