Snoeien met een stokzaag of telescopische zaag

Wat is een telescopische stokzaag of een zaag op steel?

Een telescopische zaag (of stokzaag) is een zaag die wordt gebruikt om in de hoogte of vanop afstand iets af te zagen, meestal takken 🙂 . Je ziet stokzagen gebruikt worden in de bosbouw of door boomverzorgers/ tuiniers. Alhoewel er ook al heel wat niet-professionelen de geneugten van deze zagen ontdekt hebben.

Het biedt de namelijk de mogelijkheid om vanop de grond een tak af te zagen die zich op de hoogte van een paar meter bevindt, en dit zonder het gebruik van een ladder, klimmateriaal of een hoogwerker.

Waarvoor gebruik je een stokzaag?

Een stokzaag is handig gereedschap om bomen op te kronen. Deze snoei (elitesnoei in de wereld van bosbeheer ) is –  binnen de wereld van de bosbouw – bedoelt om de houtkwaliteit te verhogen door de stam takvrij te snoeien tot een bepaalde hoogte.

In de boomverzorging kan de stokzaag ook gebruikt bij het opsnoeien of opkronen van dreefbomen (of laanbomen) om een goede doorgang te verzekeren. Zeker bij bomen langs openbare wegen is het zelfs een verplichting om een vrije doorrijhoogte te garanderen van minimum 4 meter. Boomverzorgers gebruiken hem ook om moeilijk bereikbare takken te snoeien of om hun touw binnen te halen mits gebruik van een touwhaak.

Als je weet hoe er mee te werken is het veiliger dan te snoeien met ladder en korte zaag.

 Wouter Crucke, De Boomdokter

Hoe gebruik je een stokzaag in de bosbouw?

Een stokzaag is een zéér rendabele oplossing.  Het biedt immers de mogelijkheid om tot 7-8 meter (al is dit afhankelijk van het merk en type) hoog te snoeien zonder dat je een klimmer of hoogwerker nodig hebt. In de bosbouw past men bvb de zogenaamde elitesnoei toe. Elitesnoei is arbeidsintensief en rendeert enkel bij bomen van goede kwaliteit. Daarom wordt  elitesnoei enkel toegepast op terreinen waar 100 tot max. 200 bomen per hectare (toekomstbomen: de bomen met meeste toekomst) staan. De overige bomen zullen geleidelijk uit het bos verdwijnen tijdens de dunningen en hoeven geen snoei.

De grootste houtwaarde van een boom zit immers in de eerste meters (0 tot 8 m) onderaan de stam. Voor de meeste boomsoorten, zeker op zandgronden, volstaat het oogsten van 6 tot 8 m takvrije stam van topkwaliteit. Deze hoogte is perfect realiseerbaar met een lange stokzaag.

Een goede stokzaag kost zo’n 250 tot 450 euro afhankelijk van de lengte (ca. 3 tot 6.5 m). Veel professionals gebruiken de zagen van het merk Silky maar de laatste jaren is ARS sterk in opkomst.  Het is een evenwaardige, maar iets minder bekend merk is. Beide merken komen uit Japan en hebben de typische trekzagen op de steel zitten. Deze twee situeren zich vooral in het professionele gamma. Maar er zijn ook stokzagen voor de hobbyist die goede alternatieven bieden voor een meer budgetvriendelijke prijs zoals de telescopische snoei giraffe van fiskars en een stokzaag van wolf garden.

Met een goede zaag en wat oefening is het verrassend vlot werken, ook bij dikkere takken. De meeste stokzagen zijn ontworpen om te zagen met een trekkende beweging. Zorg ervoor nooit hard te duwen of te forceren, hierdoor kan het zaagblad beschadigen of breken. Laat de zaag het werk doen.

Door de stok relatief verticaal te houden, versterkt de trekbeweging door het gewicht van de stok. Het werkcomfort is slechts optimaal als je de lengte van de stok voldoende aanpast aan de hoogte van de takken. Voorkom het voortdurend in- en uitschuiven van de zaag door eerst de onderste takken van al je bomen te zagen en vervolgens terug te keren voor de bovenste takken.

Extra hulpstukken op de stokzaag of snoei-giraffe

Of je nu kiest voor een stokzaag of een snoei-giraffe, in de meeste gevallen kan je door een extra hulpstuk de beide combineren, wat ideaal is natuurlijk.

De ARS stokzaag kan bv. gecombineerd worden met het snoeielement van Metallo. Zo heb je een snoeigiraffe die uitstekend werkt, maar ook een perfecte snoeizaag.

Bij de Fiskars snoei-giraffe heb je een snoeizaag die je eenvoudig op de stok kan plaatsen. Op die manier heb je ook hier een stokzaag en snoei-giraffe ineen.

Nog een paar snoeitips:

1. Er is maar één juiste snoeiwijze: op de grens tussen de takkraag en de tak. Snoeien we te dicht bij de stam) dan verwonden we de stam. Blijft er een stuk tak staan (kapstok) dan kan de wonde niet snel overgroeien.
2. Snoeien in de zomer heeft de meeste voordelen. Er is minder kans op ‘bloeden’ en de boom zelf grendelt snel de wonde af. De slechtste periode om bomen te snoeien is in het voorjaar.
3. Dode takken kunnen we uiteraard het hele jaar snoeien.
4. Snoei niet te veel levend hout in één keer. Haal maximaal 20% van de takken van een boom per jaar en snoei nooit hoger dan 1/3 van de totale boomhoogte (laat 2/3 kroon staan). Uitgaande van een snoei tot 1/3de van de boomhoogte, dien je een takvrije stam van 6m te bewaren voor een boom van 18 m hoog.
5. Begin tijdig te snoeien, ik bedoel, vroeg in het leven van de boom. Als je dikke takken moet weghalen riskeer je dat de boom gaat rotten. Het opsnoeien van volwassen bomen is economisch zinloos omdat ze geen voldoende noestvrij (knopen) hout meer ontwikkelen.
6. Last but not least: draag aub een veiligheidshelm! Takken die van dergelijk hoogte naar beneden komen kunnen gevaarlijk zijn. Bezint eer ge begint!