Waarom breekt een tak zomaar af?
WAT MOET JE DOEN?
Als eerste wil ik het onderscheid maken tussen het breken van takken en het uitscheuren van ervan, want dat zijn eigenlijk twee verschillende dingen.
Het breken van een tak is ergens halverwege de tak een tak die breekt. Dat gebeurt zeer zeer zelden, tenminste bij gezonde of levende takken.
Anderzijds is er het fenomeen van het uitscheuren van takken, ten gevolge van een plakoksel.
Het uitscheuren van takken
Het uitscheuren van takken, is de tak die afscheurt op de plaats van de aanhechting van de boom.
Wat is nu het verschil tussen een goede oksel en een plakoksel?
Kort gezegd, je hebt goede oksels die zeer sterk en enorm stevig zijn, quasi sterker zijn dan het hout zelf en je hebt slechte oksels die makkelijk uitscheuren en die een slechte aanhechting vertonen tussen de hoofdtak en de zijtak.
Voor iemand die er weinig of niets van kent, is het niet altijd even makkelijk om uit te maken of het nu een plakoksel is of niet. Trek dus niet te snel je conclusie.
Twee belangrijke kenmerken van een plakoksel zijn:
- het feit dat de schors naar binnen groeit. In een normale situatie heb je opstaand weefsel waar die verbinding zit, het zit er letterlijk buiten. Bij een plakoksel krijg je die ingegroeide schors waarbij je hier een soort van vouw ziet naar binnen toe, je ziet die lijn vaak ook dieper doorlopen dan enkel maar dat stukje. En daar zit net het gevaar. Waarom? Omdat de oksel er kan uitzien als een plakoksel zonder het te zijn. Dat komt vooral voor bij twee takken die heel stijl ten opzichte van elkaar staan. Dus pas daar mee op dat je geen takken weghaalt waar het niet nodig is.
- in een vergevorderd stadium zie je olifantenoren. Dit zijn uitstulpingen van schors aan de plakoksel.
Hoe komt het dat de boom een plakoksel heeft?
Ik leg je hiervoor even de goede verbinging uit in een oksel. Bij een goede oksel groeit het weefsel tussen de tak en de stam, of de hoofdtak en de zijtak tijdens de groei met elkaar vast. Laagje na laagje liggen die in mekaar en verstrengelen ze met elkaar.
Bij een plakoksel gebeurt die vergroeiing niet en dan groeien tak A en tak B dus tegen mekaar aan en krijg je een soort vouw te zien tussen die twee.
Op de plaats van een plakoksel groeit er schors tussen de 2 takken. Die takken groeien dus afzonderlijk en hechten niet aan elkaar vast. Het kan zo ver gaan bij het ouder worden van de boom dat de binnenkant volledig overgroeit is met de schors. Ze hebben dus een slechte verbinding
Heb je graag dat ik langs kom om je bomen te onderzoeken op plakoksels
Wanneer scheurt nu een tak uit de boom met een plakoksel?
Wel, daar kan ik geen antwoord op geven om de simpele reden dat het niet te voorspellen valt. Er zijn bomen die honderden jaren oud zijn die heel hun leven met zo’n plakoksel zitten. Maar er zijn ook veel jonge bomen waarbij op vroege leeftijd zo’n plakoksel uitscheurt.
Gevolgen voor de boom bij een uitgescheurde tak?
De gevolgen voor de boom en zijn omgeving kunnen heel groot zijn.
Hopelijk heeft de tak of deelstam geen schade gebracht aan mensen, dieren, auto’s of huizen.
Maar ook voor de boom zelf kan het fataal zijn. Want vaak is het niet altijd de helft maar toch wel een behoorlijk deel van de boom dat wegscheurt waardoor de stam toch wel ernstig beschadigd wordt.
Het is dus beter voorkomen dan genezen, in sommige gevallen verlies je gewoon de boom.
Wat kan aanleiding geven tot het uitscheuren van een plakoksel?
De twee voornaamste zaken zijn enerzijds hevige windstoten of storm en anderzijds ook leeftijd.
Hevige windstoten vormen uiteraard gevaar omdat er geen goede verbinding is en dat de tak of deelstam bij windbelasting uit kan scheuren.
Als er geen plakoksel is, dan groeien beide delen in dezelfde mate en bieden ze steun aan elkaar. In de situatie van een plakoksel gaan die verschillend gaan groeien of even snel groeien maar niet in een bepaalde verhouding, waardoor die door te groeien en te verdikken eigenlijk mekaar altijd verder open duwen. Daarom is leeftijd ook belangrijk.
Welke bomen krijgen plakoksels?
In principe kan iedere boom het hebben, maar we zien in de praktijk dat het vaak dezelfde bomen zijn die plakoksels vertonen.
De twee voornaamste soorten zijn de acacia of eigenlijk de schijnacacia, en de linde. De linde zal heel vaak zo’n plakoksels vertonen. Andere bomen in veel mindere mate maar het kan voorkomen.
Wat kan ik doen aan een plakoksel?
Wel, aan de plakoksel zelf kan je eigenlijk niet doen. Er zijn geen lijmen die dat oplossen, je kan met niets ervoor gaan zorgen dat die toch weer aaneen groeien dat zal allemaal niet gebeuren.
Het enige dat je WEL kan doen is preventief te werk gaan.
- Dus, bij een jonge boom haal je beter die tak met de plakoksel weg in een vroeg stadium af . Op deze manier heb je nog een kleine wonde die snel zal overgroeien.
- Heb je natuurlijk een boom waarbij beide helften even groot zijn dan kan het een stuk moeilijker zijn. Maar, opnieuw, wanneer ontdekt in een vroeg stadium dan zal dit zeer beperkt blijven en dan kan hij gewoon doorgroeien.
- Als je een boom hebt die te groot ontwikkeld is en waar de plakoksel nog steeds in zit kan je eventueel de beide helften gaan verankeren. Dat is met een speciaal soort touw, de verankering zorgt er niet voor dat de plakoksel niet kan uitscheuren, dat kan het touw niet voorkomen, maar het voorkomt wel eventuele schade.
Als er een plakoksel in je boom zit kan het wel zaak zijn om die situatie te beveiligen want de boom kan misschien nog wel tweehonderd jaar verder groeien zonder dat er iets gebeurt. Maar als die zware tak zich boven je huis bevindt, dan is het wel prettig om te weten dat, als er iets zou gebeuren, het touw de tak zal tegenhouden. Zodat hij niet in je woning of de auto terecht komt.
Pas op! Beslis niet zo maar zelf, tenzij je echt voldoende kennis over bomen hebt, wanneer je wel of niet met een plakoksel te maken hebt. Vaak in de praktijk is het niet zo duidelijk en gebeuren er misverstanden.
Er wordt vaak gedacht dat het een plakoksel is terwijl het niet is en dan ga je vaak veel te zware schade of wonden gaan aanbrengen. Het omgekeerde is kan dan weer ook, voor plakoksels die niet op tijd gezien worden.