Moet je je bomen snoeien in de lente? Hoe diep moet je nu eigenlijk meststoffen aanbrengen om de wortels van je boom te kunnen bereiken? Van welke soorten moet je de toppen inkorten om te vermijden dat ze op je huis vallen? De meeste eigenaars van een huis koesteren de bomen op hun eigendom maar weten in feite maar weinig af van het onderhoud ervan. Het meeste van wat je gehoord hebt over het onderhoud van bomen is in feite niet correct, en gebaseerd op mythen en verkeerde veronderstellingen. Hier volgt een top tien van mythen van het onderhoud van bomen.
Mythe 1 : Wanneer je een boom plant, moet je hem goed vastzetten met hoge palen en diep genoeg in de grond zetten om er zeker van te zijn ie niet uitwaait, dat hij een stabiel wortelsysteem en een sterke stronk kunnen groeien.
Alhoewel het nodig is om een boom vast te zetten bij de aanplant (of eigenlijk verplanting), is het zo dat bomen die minder goed vastgezet worden, de neiging hebben een beter ontwikkeld wortelsysteem en ook een betere stamontwikkeling te hebben. Als je beweegruimte toelaat zal dit bijdragen tot een betere groei van de wortels en de stam. Het ergste gevolg van het aanbrengen van een steun met boomband (die meestal te smal en te dun is) is dat de stam beschadigd raakt door de draden en de verbindingen waarmee je de boom gaat stutten. Het bindmateriaal moet zeker na een jaar of twee verwijderd worden om te vermijden dat het de boom ringvormig gaat afsnoeren (het zogenaamde ‘girdling’) of, in erge gevallen, ontschorsen.
Mythe 2 : Bij nieuw geplante bomen moet je rond de stam een wikkel aanbrengen om te vermijden dat zonnebrand optreedt en insecten de boom kunnen binnen dringen.
Studies naar de meeste materialen waarmee bomen omwikkeld worden tonen aan dat ze de extreme fluctuaties in de temperatuur op de stam niet kunnen voorkomen. Sommige studies zeggen zelfs dat ze extreme temperaturen alleen nog maar erger maken. Ook is aangetoond dat deze materialen evenmin van nut zijn om de boom tegen insecten te beschermen. Het is zelfs zo dat sommig insecten er net dol op zijn om er zich onder te gaan nestelen. Er is wel een nieuw soort witte wikkel op de markt die antibacterieel is en omwille van de witte kleur, toch de signifancte temperatuursverschillen op de stam, zou afzwakken.
Mythe 3 : Bomen moeten stevig gesnoeid worden wanneer ze geplant worden om zo het verlies aan wortels te compenseren.
De ontwikkeling van bomen is net gebaat door ze niet te gaan snoeien. De top snoeien kan de hoeveelheid water die via de bladeren verdampt weliswaar reduceren, maar toch heeft de boom net nood aan een volle kruin om het zo noodzakelijke voedsel en de hormonen die nodig zijn bij de groei van de wortels te stimuleren. De boom zal een langer, meer uitgebreid wortelsysteem ontwikkelen als hij een volle kroon heeft. Beperk dan ook het snoeien bij het planten van een nieuwe boom tot het structurele onderhoud en het verwijderen van beschadigde takken.
Mythe 4 : Wanneer je een tak van een boom afsnijdt, moet de finale zaagsnede dicht bij de stam gebeuren om zo de genezing van de boom te bevorderen.
Een eerste bemerking: bomen ‘genezen’ niet in de zin zoals wonden bij mensen genezen. Ons lichaam kan weefsels regenereren op een manier die de verwijderde weefsels tot op een zekere hoogte herstellen. Wonden die we terugvinden bij bomen zorgen voor wondhout in de buurt van de beschadigde oppervlakte. Wanneer je de kraag rond de wond gaat verwijderen, zorg je alleen maar voor een grotere wond. Ook is het meer dan waarschijnlijk dat je gezond weefsel gaat verwijderen. Er treedt dan heel wat schade in de boom op.
Mythe 5 : Wonden met een omvang van meer dan 7 cm in diameter als gevolg van het snoeien moeten met een wondhelend middel of wondzalf ingesmeerd worden.
Research toont net aan dat deze middelen het verval niet tegen gaan, het binnendringen van insecten niet kunnen beletten en er ook niet kunnen voor zorgen dat de wond sneller geneest. Integendeel, het is zo dat de meeste van deze middelen het genezen net gaan vertragen. Ze gaan schimmels zelfs in de hand werken. Een juiste snoeiwonde achterlaten is van veel groter belang om de gevolgen van het snoeien in te perken.
Mythe 6 : het gevaar op omwaaien van je bomen kan je inperken door de bomen in te korten of te kandelaren.
Het snoeien van deze bomen kan het potentieële gevaar in het begin misschien inperken, maar het is waarschijnlijk dat ze in de toekomst net meer gevaar gaan opleveren. Het snoeien stimuleert net de groei van twijgen tussen de plekken waar je gesnoeid hebt. De groei van tal van snel groeiende scheuten leidt tot takken met zwakke verbindingen. Ook zal het verval zich verspreiden tussen de stompen en de takken die werden afgetopt. In een periode van twee tot vijf jaar na het aftoppen, zal de boom zijn oorspronkelijke hoogte terug hebben, maar hij zal “gevaarlijker” zijn dan in de periode voor het snoeien. Nog een argument is dat het aftoppen de boom lelijker maakt. Alternatieven voor het aftoppen zijn het uitdunnen, bekabelen of het verwijderen van de boom en het vervangen door meer geschikte soorten voor die plaats.
Mythe 7 : Als je bepaalde soorten vroeg in de lente snoeit, dan zullen ze ‘bloeden’, wat zorgt voor stress bij de boom en gezondheidsproblemen veroorzaakt.
Het is waar dat sommige bomen zoals esdoorn, berk en haagbeuk (ABC bomen: acer, betula en carpinus) meer sap verliezen wanneer ze vroeg in de lente gesnoeid worden. Dit bloeden beschadigt de boom niet en het verlies van het sap heeft geen verdere gevolgen. Tenminste, zolang je snoeit volgens de regels van de kunst. Idealiter kies je wel voor de periode waarin ze niet bloeden: juli, augustus en september. Op een paar uitzonderingen na, kan je de meeste routine snoeiwerken op gelijk welk moment van het jaar doen. Het slechtst moment is wanneer de boom in de herfst zijn bladeren net heeft verloren of in de lente, bij het opkomen van blad en bloesem.
Mythe 8 : Het wortelsysteem van de boom is een spiegelbeeld van de top.
Veel mensen stellen zich een breed weid verspreid wortelsysteem voor groeiend diep in de bodem van de grond. Dit komt in feite nooit voor bij bomen. Als er toch veel wortels zijn, zullen ze doorgaans verplicht worden horizontaal te groeien omdat ze onder de oppervlakte met harde ondergrond geconfronteerd worden waar weinig tot geen zuurstof te vinden is en waar het grondwater er voor zorgt dat de wortels niet dieper doordringen. Het volledige wortelsysteem van de meeste bomen bevindt zich doorgaans tussen de 0 en de 100cm onder het maaiveld op bodemoppervlak. De verspreiding van het wortelsysteem kan weliswaar vrij extensief zijn, vaak uitgespreid tot twee of drie keer de breedte van de kruin, afhankelijk van de overige omstandigheden in de bodem.
Mythe 9 : Een boom heeft een diepe bemesting van de wortels nodig om het wortelsysteem goed te kunnen bereiken.
In de meeste bodems vinden we de grote meerderheid van de wortels die instaan voor het absorberen van de nodige voedingstoffen en water terug in de bovenste 30 cm van de bodem. De wortels groeien bij voorkeur daar waar de voorwaarden voor groei van de wortels het best zijn, daar waar water en zuurstof voorhanden zijn. Als je je meststoffen 70 – 80 cm diep aanbrengt in de bodem, is dat te diep. Tot max 50 cm is voldoende.
Mythe 10 : Als een boom een groot deel van zijn wortels verliest ten gevolge van schade bij het planten, moet je de kroon inknotten om te compenseren voor dit verlies aan wortels.
Dit is weliswaar een algemeen aanvaarde aanbeveling, maar toch is er geen onderzoek voorhanden om dit te staven. Bij verlies van wortels lijken niet gesnoeide bomen integendeel beter te reageren dan gesnoeide bomen. Waarschijnlijk zal de boom wel een aantal takken verliezen ten gevolge van schade aan de wortels (als hij dit trauma overleeft), maar toch is het beter aan de boom over te laten welke takken hij zal afstoten. Het snoeien moet beperkt worden tot een vermindering van het gevaar in een eerste fase. Als de boom later hersteld is van de schade, kan je verder snoeien overwegen.
Deze 10 mythes zijn voor de meeste mensen een eye opener dus deel het als er iets tussen zat dat je nog niet wist.
Daarbovenop, geef je commentaar hieronder als je zelf nog een van de mythes toepastte. Of als je ergens niet mee akkoord bent?! Ik hoor graag je eigen ervaringen.
Doe het nu.