De eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea) is de larve van een grijze nachtvlinder die van april tot juli voorkomt. Deze rups heeft haartjes, overal op zijn lijfje, en deze noemen we brandharen. Ze geven deze haren af ter verdediging bij gevaar en dat is behoorlijk effectief. De haartjes veroorzaken hevige jeuk en huidontstekingen. Wanneer ze ingeademd worden is het zelfs ernstig te noemen, deze haren kunnen tot 6-7 jaar lang voor overlast zorgen.
De voorvleugels van de vlinders zijn geelachtig grijs met drie zwartgrijze dwarsstrepen en middenvlek. Bij de vrouwtjes zijn die dwarsstrepen minder goed te zien. De achtervleugels hebben een donkere schaduwband. Net als de voorvleugels is het achterlijf geelgrijs en bij de vrouwtjes heeft het laatste deel een groepje korte, donkere haren waarmee ze haar eitjes afdekt. De mannelijke vlinders zijn kleiner dan de vrouwtjes. Het zijn actieve nachtvlinders. Uit de nesten komen meer mannetjes dan vrouwtjes.
De eitjes overwinteren op de twijgen. Van half april tot begin mei ontluiken de larven, dit is meestal voor het uitlopen van de knoppen. De larven verpoppen in het nest in de periode juli-augustus. Daarna verschijnen de volwassenen en die blijven actief tot in september met een hoogtepunt in augustus. De vrouwtjes leggen hun eitjes in de onmiddellijke omgeving van waar ze uit de poppen komen. De volwassenen leven amper drie dagen. Er is één generatie per jaar.
Overlast door eikenprocessierupsen komt meestal voor in de maanden mei, juni en juli. Maar de overlast is niet altijd beperkt tot deze maanden. De nesten worden namelijk gemaakt van brandharen, en deze nesten blijven bestaan. Dus ook in de andere maanden is het nuttig om de nesten te laten verwijderen.
De rups verdwijnt wanneer die verpopt tot vlinder. Je ziet de vlinders verschijnen vanaf eind juli. In de maanden juli-augustus verpoppen ze waarna ze in augustus-september terug nachtvlinders worden. Deze motten leven slechts een 3-tal dagen en in deze periode leggen de vrouwtjes terug tientallen (30 tot 300 )eitjes af.
Vorig jaar hadden in Vlaanderen vooral de provincies Antwerpen en Limburg grote hinder van de rups, maar ze komen ook steeds meer voor in Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen. In West-Vlaanderen is de overlast tot nu toe zeer beperkt. Zoals hun naam doet vermoeden komen ze meestal voor op de eiken.
Een expert inhuren voor de bestrijding van processierups is de enige goede oplossing. De kans bestaat immers, indien je de nesten zelf probeert te lijf te gaan, dat je brandharen van de rups op je lichaam krijgt of inademt tijdens de bestrijding. Dat zorgt voor een heleboel problemen en je kunt er bovengoed stevig ziek van worden. We raden het dus ten stelligste af om zelf de bestrijdingsmiddelen van professionals te hanteren. Het is niet evident om op veilige manier de rupsen zelf te bestrijden. De eikenprocessierups bestrijden kan enkel met de hulp van een expert!
Denk aan je gezondheid en die van de mensen rondom je. Een onvoorzichtige bestrijding zorgt meestal voor meer problemen dan voordien! De brandharen vliegen immers snel in het rond en die veroozaken de problemen. Ze kunnen tot 100 meter ver wegvliegen met de wind.
Ter informatie delen we hier graag enkele methoden waarop de eikenprocessierups bestreden kan worden:
Het zijn deze nachtvlinders die opnieuw eitjes leggen. Deze eitjes komen dan volgend jaar terug uit en zorgen voor een nieuwe generatie larven. Je probeert dus zo veel mogelijk mannelijke motten te vangen en tegelijk weet je dat je volgend jaar vanaf maart-april aandachtig moet zijn voor eventuele nieuwe nesten. Deze vlinders zetten weer eitjes af en zorgen volgend jaar voor de nieuwe rupsen.
We raden niet aan om zelf de processierups te bestrijden. Heb je rupsen gezien heb je overlast van brandharen? Neem dan zo snel mogelijk contact met ons op om je te verlossen van deze onaangename beestjes.
Wil je toch zelf actie ondernemen? Denk er dan over om enkele mezenkastjes te installeren en plaats alvast preventief een feromoonval om de overlast volgende zomer te vermijden.
Het nest wordt dan manueel verwijderd en in een speciale zak gestoken. We brengen het nest dan naar een gespecialiseerde dienst die de rupsen verder neutraliseert.
Rupsen gespot? Neem géén risico en neem contact op, liefst zo snel mogelijk naar het volgende nummer voor het maken van een afspraak +32 51 35 00 10.
Deze relatief nieuwe techniek om processierupsen te bestrijden, bestaat uit een behandeling met heet water. Het water moet voor dit proces minstens een temperatuur van 80 graden Celsius bedragen op het moment dat het effectief bij de rupsen terecht komt.
Wanneer het water niet de juiste temperatuur heeft, kan deze techniek erg onveilig zijn. Ook de kracht van de straal is heel belangrijk zodat de brandharen niet in het rond gaan vliegen.
Wil je eikenprocessierupsen laten bestrijden met deze techniek? Neem contact met ons op om een afspraak te maken.
Mezenkastjes zijn een interessante manier om processierupsen te bestrijden. Mezen zijn namelijk verzot op rupsen, dus hoe meer meesje je naar je tuin kunt lokken, hoe minder rupsen je zal zien.
Het is sowieso een goed idee om mezen naar je tuin te lokken, of je nu overlast hebt van de eikenprocessierups of niet.
Ja! Je kunt zeker inspanningen doen om ervoor te zorgen dat je volgende zomer minder overlast ondervindt van de rupsen.
Nadat eind juli de rupsen ontpoppen tot nachtvlinders, kun je feromoonvallen plaatsen. Deze feromoonvallen lokken de mannelijke vlinder in de val. De vlinder kan daarna niet meer ontsnappen en sterft in de val. Dit zorgt voor een stevige uitdunning van de populatie volgend jaar!
Wanneer de mot eenmaal in de val vliegt, kan ze niet meer ontsnappen. Deze mot kan dan alvast niet voor nieuwe eitjes zorgen tijdens het volgende seizoen.
De preventieve bestrijding van processierups met een feromoonval geeft je een goed beeld van de huidige populatie in je buurt. Het opzet is dan tegelijkertijd om zoveel mogelijk mannelijke motten te vangen en zo de populatie uit te dunnen.
Vraag hier een vrijblijvende offerte aan
Hoe is de cyclus van de eikenprocessierups?
De pakketjes met eieren worden aan de onderkant van jonge twijgen afgezet. De eitjes zijn amper 1 mm groot en wit van kleur. Zo’n pakketje is langwerpig en bevat een zevental rijen eitjes naast mekaar. De vrouwtjes dekken ze af met hun haren en schubben. Eén vrouwtje kan 30 tot 300 eitjes leggen en die zijn (helaas) zelfs goed bestand tegen een vorstperiode.
De larven kennen 6 stadia en 1 popstadium. Tussen ieder larvestadium komt er vervelling voor.
Voordat ze gaan verpoppen maken de volwassen rupsen een stevige cocon uit haren en ander materiaal. De poppen zijn ongeveer 1,5 cm groot.
Wat zijn de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups?
De jonge rupsen eten de topscheuten van de net uitgekomen eikenbladeren. Later eten ze ook aan de oudere bladeren over de hele boom, ze kunnen die boom zelfs kaalvreten. Na herhaalde aantastingen zal de boom verzwakken en wordt hij gevoeliger voor stressfactoren en ziektes.
De brandharen van de rupsen komen los door de wind en verspreiden zich door de lucht. Mens en dier (honden, paarden en in mindere mate ook katten) die hiermee in contact komen kunnen er problemen van krijgen. De overlast kan al vanaf half mei voorkomen maar de maanden juni, juli en augustus zijn het ergst. De brandharen kunnen immers 5 tot 7 jaar actief blijven, pas dus ook op met oude nesten.
Zelf verwijder je de nesten beter niet, ze kunnen voor ernstige gezondheidsklachten zorgen.
Neen! Het wegbranden van de eikenprocessierups is een methode die enkel aangewend mag worden door specialisten. We raden ten stelligste af dat je zelf thuis processierupsen gaat verbranden.
Het wegbranden van processierups is een erg risicovolle onderneming. Behalve het feit dat je brand kunt veroorzaken, is de kans ook groot dat je de haren van de rups wegblaast met het vuur, wat voor grote overlast en gezondheidsproblemen kan zorgen.
Neen! Rupsen wegspuiten met water zorgt voor extra overlast.
Eerst en vooral gaan de rupsen niet verdwijnen na een behandeling met water. Ze leven gewoon verder. Bovendien is de kans enorm groot dat je bij het besproeien van de rupsen de brandhaartjes verder verspreidt. Dat zorgt voor een extra overlast en gezondheidsrisico. Er is wel een nieuwe techniek met heet water die bovenaan deze blog staat beschreven.
Neen! We zien dat deze vraag regelmatig gesteld wordt op het internet. Het is niet zo’n vreemde vraag, want in verschillende gemeentes in België zien we bomen die door gemeentewerkers worden ingepakt met plastic folie. De plastic folie kan er inderdaad voor zorgen dat de rupsen niet naar beneden komen, maar het zal er niet voor zorgen dat er geen nesten in je boom komen. Het is namelijk de mot die de eitjes aflegt op de boom, die laat zich niet tegenhouden door een plastic folie.
Plastic folie houdt processierupsen niet tegen. Het heeft dus weinig zin en de kans is groot dat de folie of plastic later als zwerfvuil in de natuur terecht komt. Niet doen dus!
Neen! De gemeente komt je niet te hulp wanneer je overlast hebt van processierupsen op je privé domein. Gemeentelijke besturen houden zich eventueel wel bezig met de bestrijding van de rupsen in parken en openbare domeinen. Voor overlast op privé terrein ben je aangewezen op de assistentie van een professional.
De meeste problemen worden veroorzaakt door contact met de ogen, de huid en de slijmvliezen van de luchtwegen. Dit kan de volgende klachten geven:
De reactie verschilt van persoon tot persoon en kan, bij herhaalde blootstelling, erger worden. Na ongeveer twee weken verdwijnen de effecten. Zo niet moet men een dokter raadplegen, dat moet ook bij zeer heftige reacties.
Jazeker! Jouw huisdieren, zoals honden of katten, kunnen even sterk reageren op de brandharen van de processierups.
De symptomen bij je huisdieren zijn dezelfde als de symptomen bij mensen. Je houdt je huisdieren dus best weg bij bomen en locaties waar de processierups voorkomt.
Ben toch in contact gekomen met de brandharen? Dan kan je het volgende doen:
Volg het best de volgende tips om blootstelling aan de rups te beperken: